1- دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران 2- گروه روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
چکیده: (2243 مشاهده)
زمینه و هدف:اختلالهای عصبی-تحولی به گروهی از اختلالات گفته میشود که در دوره تحول و پیش از ورود کودک به مدرسه شروع میشوند و به آسیب در کارکرد فردی، اجتماعی، تحصیلی و حرفهای، منجر میشوند. حضور یک کودک با ناتوانی در خانواده، باعث ایجاد مشکلات و تنشهایی در روابط بین اعضای خانواده و روند معمول زندگی روزمره آنها میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطهای ترس از ارزیابی منفی بر رابطه بین تابآوری و سرزندگی تحصیلی با احساس تنهایی در همشیرهای کودکان با اختلالات عصبی- تحولی است. روش:بدین منظور در یک طرح پژوهشی توصیفی- همبستگی، از میان کودکان دارای همشیر با اختلال عصبی- تحولی ساکن شهرهای تهران و کرج در سال 1398، تعداد 200 آزمودنی 9 تا 18 سال با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاسهای تابآوری کودک و نوجوان (انگار و لینبرگ، 2009)، سرزندگی تحصیلی (دهقانی زاده و حسین چاری، 1391)، احساس تنهایی (آشروهمکاران، 2010) و ترس از ارزیابی منفی (لری، 1983) بود. دادههای آزمودنیها با استفاده از الگویابی تحلیل مسیر مورد وارسی قرار گرفتند. یافته ها:نتایج نشان داد تابآوری و سرزندگی تحصیلی، اثر منفی معنادار؛ و ترس از ارزیابی منفی تأثیر مثبت معنادار بر احساس تنهایی داشتند (0/01>p ). همچنین رابطه غیرمستقیم تابآوری و سرزندگی تحصیلی با احساس تنهایی در همشیرهای کودکان با اختلال عصبی- تحولی با میانجیگری ترس از ارزیابی منفی با 95 درصد اطمینان تأیید میشود (0/05>p). نتیجه گیری:در تدوین مداخلات روانشناختی برای بهبود احساس تنهایی در کودکان باید به تابآوری و سرزندگی تحصیلی و نقش میانجی ترس از ارزیابی منفی توجه ویژهای شود. حضور کودک مبتلا به اختلال عصبی- تحولی در خانواده، تأثیرات زیادی روی دیگر اعضای خانواده خواهد داشت و شرایط پیرامونی مانند محیط خانواده و اجتماع، حمایت عاطفی و هیجانی والدین و دوستان، دسترسیپذیری امکانات، و حمایتهای اجتماعی و مالی، همگی میتوانند در مطلوبتر شدن و یا بالعکس نامطلوب شدن شرایط، تأثیرات قابل توجهی داشته باشند.