:: دوره 7، شماره 3 - ( دوره هفتم شماره سوم پاییز 1399 - 1399 ) ::
جلد 7 شماره 3 صفحات 79-67 برگشت به فهرست نسخه ها
نقش واسطه‌ای ترس از ارزیابی منفی در رابطه بین تاب‌آوری و سرزندگی تحصیلی با احساس تنهایی در همشیرهای کودکان با اختلال‌های عصبی-تحولی
سهیلا یوسفی1 ، سمیه کشاورز* 2، علیرضا کاکاوند2
1- دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
2- گروه روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
چکیده:   (2243 مشاهده)
زمینه و هدف: اختلال‌های عصبی-تحولی به گروهی از اختلالات گفته می‌شود که در دوره تحول و پیش از ورود کودک به مدرسه شروع می‌شوند و به آسیب در کارکرد فردی، اجتماعی، تحصیلی و حرفه‌ای، منجر می‌شوند. حضور یک کودک با ناتوانی در خانواده، باعث ایجاد مشکلات و تنش‌هایی در روابط بین اعضای خانواده و روند معمول زندگی روزمره آنها می‌شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه‌ای ترس از ارزیابی منفی بر  رابطه‌ بین تاب‌آوری و سرزندگی تحصیلی با احساس تنهایی در همشیرهای کودکان با اختلالات عصبی- تحولی است.
روش: بدین منظور در یک طرح پژوهشی توصیفی- همبستگی، از میان کودکان دارای همشیر با اختلال عصبی- تحولی ساکن شهرهای تهران و کرج  در سال 1398، تعداد 200 آزمودنی 9 تا 18 سال با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس­های تاب‌آوری کودک و نوجوان (انگار و لینبرگ، 2009)، سرزندگی تحصیلی (دهقانی زاده و حسین چاری، 1391)، احساس تنهایی (آشروهمکاران، 2010) و ترس از ارزیابی منفی (لری، 1983) بود. داده­های آزمودنی­ها با استفاده از الگویابی تحلیل مسیر مورد وارسی قرار گرفتند.
یافته ­ها: نتایج نشان داد تاب­آوری و سرزندگی تحصیلی، اثر منفی معنا­دار؛ و ترس از ارزیابی منفی تأثیر مثبت معنادار بر احساس تنهایی داشتند (0/01>p ). همچنین رابطه غیرمستقیم تاب‌آوری و سرزندگی تحصیلی با احساس تنهایی در همشیرهای کودکان با اختلال عصبی- تحولی با میانجی‌گری ترس از ارزیابی منفی با 95 درصد اطمینان تأیید می‌شود (0/05>p).
نتیجه­ گیری: در تدوین مداخلات روان­شناختی برای بهبود احساس تنهایی در کودکان باید به تاب­آوری و سرزندگی تحصیلی و نقش میانجی ترس از ارزیابی منفی توجه ویژه­ای شود. حضور کودک مبتلا به اختلال عصبی- تحولی در خانواده، تأثیرات زیادی روی دیگر اعضای خانواده خواهد داشت و شرایط پیرامونی مانند محیط خانواده و اجتماع، حمایت عاطفی و هیجانی والدین و دوستان، دسترسی‌پذیری امکانات، و حمایت‌های اجتماعی و مالی، همگی می‌توانند در مطلوب‌تر شدن و یا بالعکس نامطلوب شدن شرایط، تأثیرات قابل توجهی داشته باشند.
واژه‌های کلیدی: احساس تنهایی، اختلال عصبی- تحولی، تاب‌آوری، ترس از ارزیابی منفی، سرزندگی تحصیلی
متن کامل [PDF 1113 kb]   (1266 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/3/21 | پذیرش: 1399/6/28 | انتشار: 1399/9/23



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 7، شماره 3 - ( دوره هفتم شماره سوم پاییز 1399 - 1399 ) برگشت به فهرست نسخه ها