1- واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
چکیده: (1864 مشاهده)
زمینه و هدف:قلدریو قربانیشدن به عنوان مشکلاتمتداول مدارس مطرح شدهاند. بررسی پژوهش‌ها نشان میدهد با وجود نقش پررنگ خانواده در شکل‌گیری قلدری و قربانیشدن، مطالعه همه عناصر ارتباطی موجود در خانواده چندان مورد توجه قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با هدف پیشبینی قلدری و قربانی شدن در دانش‌آموزان بر اساس کیفیت ارتباط زناشویی، والد-فرزند، و خواهر- برادر انجام شد. روش: طرح این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی دانش‌آموزان پسر متوسطه اول ناحیه یک شهر رشت به همراه والدین آنها در سال تحصیلی 99-98 بودند که تعداد 355 نفر از آنها به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس قلدری ایلی نویز (اسپلاگه وهولت، 2001) مقیاس رابطه والد- فرزند (فاین و همکاران، 1983) و مقیاس سنجش روابط خواهر- برادر (فرمن، 1985) و فرم تجدیدنظر شده مقیاس کیفیت زناشویی (باسبی و همکاران، 1995) بود که به صورت گروهی بر روی الدین اجرا شد. در پایان داده ها بااستفاده ازروشهمبستگیپیرسونورگرسیونچندگانههمزمان در محیط نرم افزار spss-20تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد متغیرهای قدرت خواهر/ برادر و خشم به پدر توانستند ب ه‌طور مثبت و معنی داری به ترتیب 22 و 7 درصد از واریانس متغیر قلدری را پیشبینی کنند. همچنین متغیرهای تعارض خواهر/ برادر و نارضایتی از مادر توانستند به طور مثبت و معناداری به ترتیب 22 و 16 درصد از واریانس متغیر قربانیشدن را پیش بینی کنند ( 001/0>p). نتایج همچنین نشان داد متغیرهای ارتباط زناشویی، ارتباط با مادر، عاطفه مثبت به پدر، و ارتباط با پدر توانستند به طور منفی و معناداری به ترتیب 15، 13، 37و16 درصد از واریانس متغیر قلدری را پیشبینی کنند. همچنین متغیرهای عاطفه مثبت به پدر، درآمیختگی پدر، و ارتباط با پدر توانستند به طور منفی و معناداری به‌ترتیب 26، 38و 20 درصد از واریانس متغیر قربانی شدن را پیشبینی کنند( 001/0>p). نتیجه گیری: نتایج نشان داد کیفیت ارتباطهای درون خانواده (ارتباط زن- شوهر، والد-فرزند، خواهر-برادر) پیشبینی کننده قلدری و قربانیشدن فرزندان بودند. استلزام‌های نتایج به‌دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.
