زمینه و هدف: تولد یک کودک کم توان ذهنی، بهعنوان یک بحران میتواند تأثیرات نامطلوبی بر مادران داشته و آنها را تحت تنشهای جسمی، روانی، و اجتماعی قرار دهد. هدف از پژوهش حاضر تأثیر آموزش مدیریت تنیدگی مبتنی بر رویآورد شناختی- رفتاری بر بهبود رابطه والد- کودک و بهزیستی روانشناختی مادران کودکان کمتوان ذهنی بود.
روش: پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی مادران کودکان کمتوان ذهنی شهرستان رشت در سال 1395 بوده است که از این تعداد نمونهای به حجم 28 نفر به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. برای جمعآوری دادهها از مقیاس ارزیابی رابطه مادر- کودک رابرت و پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف استفاده شد. برای گروه آزمایش، آموزش مدیریت تنیدگی مبتنی بر رویآورد شناختی- رفتاری در 10 جلسه 45 دقیقهای برگزار شد، درحالیکه گروه گواه هیچگونه مداخلهای را دریافت نکرد.
یافتهها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مدیریت تنیدگی توانسته مؤلفههای حمایت بیشازحد، سهلگیری بیشازحد، و طرد مربوط به رابطه مادر- کودک را کاهش، و مؤلفه پذیرش را افزایش دهد و همچنین بهزیستی روانشناختی را در مادران کودکان کمتوان ذهنی افزایش دهد (001/0>P ).
نتیجهگیری: با توجه به نتایج این پژوهش، آموزش مدیریت تنیدگی یکی از کارآمدترین روشهای درمانگری است که در کاهش تنیدگیی و بهبود بهزیستی روانشناختی مادران کودکان کمتوان ذهنی مؤثر است.
Rahbar Karbasdehi F, Abolghasemi A, Rahbar Karbasdehi E. Effect of Stress Management Training Based on Cognitive-Behavioral Approach on Improving Parent- Child Relationship and Psychological Well- Being in Mothers of Children with Intellectual Disability. J Child Ment Health 2016; 3 (3) :59-71 URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-146-fa.html
رهبر کرباسدهی فاطمه، ابوالقاسمی عباس، رهبر کرباسدهی ابراهیم. تأثیر آموزش مدیریت تنیدگی مبتنی بر رویآورد شناختی- رفتاری بر بهبود رابطه والد- کودک و بهزیستی روانشناختی مادران کودکان کم توان ذهنی. فصلنامه سلامت روان کودک. 1395; 3 (3) :59-71