1- دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران 2- گروه روان شناسی کودکان و نوجوانان با نیازهای ویژه، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده: (1694 مشاهده)
زمینه و هدف:حضور یک کودک دارای ناتوانی یا بیماری، برای والدین و به خصوص مادران بسیار تنشآور است، زیرا که آنها تنیدگی، احساس گناه، و خستگی بیشتری را در مقایسه با سایر والدین تجربه میکنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش برنامه شناختی رفتاری برکاهش رفتار تنبیهی مادران دانشآموزان کمتوان ذهنی انجام شد. روش:این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی مادران دانشآموزان کمتوان ذهنی مقطع ابتدایی شهرستان شادگان در سال تحصیلی 1393 بود (90 مادر). 20 نفر از این جامعه آماری که دارای شرایط ورود به پژوهش بودند به روش نمونهگیری تصادفی ساده، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه، جایدهی شدند. گروه آزمایش، در 12جلسه، آموزش برنامه شناختی رفتاری را دریافت کردند و شرکتکنندگان گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه 25 گویهای تنبیه ملکپور (1376) و مصاحبه بالینی همراه با مشاهده استفاده شد. دادهها از طریق آزمون آماری کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها:نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش برنامه شناختی- رفتاری برکاهش رفتار تنبیهی مادران دانشآموزان کمتوان ذهنی اثرگذار است؛ به طوری که مادران گروه آزمایش نسبت به مادران گروه گواه در مرحله پسآزمون، بهطور معناداری رفتار تنبیهی کمتری نشان دادند (001/0 , P=494/539F=). نتیجه گیری:بر اساس نتایج پژوهش حاضر، آموزش برنامه شناختی- رفتاری به عنوان یک شیوه مورد تأیید برای کمک به مسائل و مشکلات روانشناختی والدین و در جهت کاهش رفتار تنبیهی مادران دانشآموزان کمتوان ذهنی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
Akbarifar H, Sharifi Daramadi P, Pezeshk S. The Effectiveness of Cognitive-Behavioral Training in Decreasing the Punitive Behavior of Mothers of Students with Intellectual Disability. J Child Ment Health 2020; 7 (3) :182-192 URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-791-fa.html