1- واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران 2- گروه روان شناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران 3- گروه روان شناسی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
چکیده: (3007 مشاهده)
مقدمه و هدف:افسردگی به عنوان اختلال روانی رایج می‌تواند فرایند تحصیلی و روان‌شناختی دانشآموزان را با آسیب جدی مواجه کند. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش‌های تاب‌آوری و شفقت به خود بر سلامت عمومی و فرسودگی تحصیلی دانشآموزان با علائم افسردگی بود. روش:این پژوهش از نوع مطالعات شبه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشآموزان پسر دوره اول متوسطه شهرستان پارس‌آباد (استان اردبیل) در سال تحصیلی 97-96 (تعداد: 2028) بود. نمونه پژوهش شامل 60 نفر از دانشآموزان با علائم افسردگی از جامعه مذکور بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحلهایانتخاب شده و به طور تصادفی در سه گروه (هر گروه 20 دانشآموز) جایدهی شدند. ابزارهای گردآوری داده‌های این پژوهششامل مقیاس خودسنجی افسردگی (برلسون، 1981)، پرسش‌نامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر (1979) و فرسودگی تحصیلی برسو، سالانووا و شاوفلی (2007) بود.تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس در محیط نرمافزار SPSS-20ا نجام شد. یافته‌ها:تحلیل داده‌ها نشان داد که هر دو وش آموزش‌های تاب‌آوری و شفت به خود تأثیر معناداری در بهبود مؤلفه‌های سلامت عمومی و فرسودگی تحصیلی دانشآموزان با علائم افسردگی داشتند (05/0P≤). همچنین بر اساس نتایج حاصل از آزمون تعقیبی، آموزش تاب‌آوری نسبت به آموزش شفقت به خود، اثربخشی بیشتری در کاهش خستگی تحصیلی داشته است (05/0P≤). نتیجه‌گیری:نتایج نشان داد که هر دو روش به کار گرفته شده در این مطالعه از کارایی لازم برای بهبود سلامت عمومی و فرسودگی تحصیلی دانشآموزان برخوردارند. همچنین آموزش تاب‌آوری به دلیل افزایش انعطاف‌پذیری و خوشبینی، درکاهش خستگی تحصیلی، مؤثرتر بوده است.
