زمینه و هدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله بر اضطراب امتحان دانش­ آموزان دختر بود.

روش: طرح پژوهش، آزمایشی از نوع پیش ­آزمون_- پس ­آزمون با گروه کنترل بود,۴۰ نفر از دانش ­آموزان دختر دوره دوم ابتدایی شهر بابل که دارای اضطراب امتحان بالا بودند با روش نمونه­ گیری خوشه ­ای چندمرحله­ ای تصادفی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۲۰ نفر) و کنترل (۲۰ نفر) جایدهی شدند و به پرسشنامه اضطراب امتحان (ابوالقاسمی، ۱۳۷۷) پاسخ دادند. گروه آزمایش به مدت ۸ جلسه یک ساعته مهارت­ های حل مسئله را آموزش دیدند در حالی که گروه کنترل چنین آموزشی را دریافت نکردند.

یافته­ ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس یک­ متغیری نشان داد آموزش مهارت حل مسئله بر کاهش اضطراب امتحان دانش ­آموزان مؤثر است(P<۰/۰۰۱).

نتیجه­ گیری: آموزش مهارت حل مسئله راهبردی کوتاه ­مدت، کارآمد و بی­ ضرر است که با هدف قرار دادن توانایی شناختی دانش ­آموزان می­ تواند آنها را در برابر اضطراب امتحان توانمند سازد.

زمینه و هدف: ناتوانی­ های یادگیری مهم­ترین علت عملکرد ضعیف تحصیلی محسوب می­شوند و تقریبا ۶ درصد از دانش‌آموزان مدارس عمومی با یک نوع ناتوانی یادگیری شناسایی می‌شوند. بین سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰، در تشخیص ناتوانی یادگیری، حدود ۵/۲۸ درصد افزایش وجود داشته است. با توجه به اهمیت پیشگیری اولیه و مداخله زودهنگام در این زمینه، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش راهبردهای درک مطلب (آموزش دوجانبه) بر پیشرفت خواندن دانش ­آموزان مبتلا به نارساخوانی انجام شد.

روش: طرح پژوهش نیمه­ آزمایشی از نوع پیش ­آزمون پس ­آزمون با گروه کنترل بود. ۳۰ نفر از دانش ­آموزان مقطع ابتدایی مبتلا به نارساخوانی شهر رشت در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ که در مراکز اختلال­ های یادگیری، خدمات آموزشی و درمانی را دریافت می­کردند با توجه به شرایط ورود به پژوهش بر اساس روش نمونه­ گیری تصادفی ساده انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای دهی شدند. برنامه آموزش راهبردهای درک مطلب، در طی ۸ جلسه ۴۵ دقیقه­ ای به گروه آزمایش آموزش داده شد در حالی که گروه کنترل، آموزشی در این زمینه دریافت نکردند.

یافته­ ها:  نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که در مرحله پس­ آزمون پیشرفت خواندن گروه آزمایش به طور معناداری بیشتر از گروه کنترل است (۰۱/۰> P).

نتیجه ­گیری: آموزش راهبردهای درک مطلب با افزایش درک خواندن می­تواند به عنوان یک برنامه آموزشی کارآمد در جهت حل مشکلات دانش ­آموزان نارساخوان، مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: نوجوانی مرحله مهمی از تحول هر فرد است و امروزه توجه ویژه ­ای در پژوهش­ های مختلف به این دوره می‌شود. پژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر برنامه آموزشی تحول نوجوان به والدین بر ارتباط والد- فرزند و کارکرد خانوادگی انجام شد.

روش: این پژوهش از نوع شبه ­آزمایشی با طرح پیش ­آزمون- پس‌آزمون تک گروهی است. روش نمونه‌گیری به‌ صورت در دسترس و شامل ۴۰ نفر از مادران دانش ­آموزان مدارس غیرانتفاعی شهر تهران بود. برنامه آموزشی تحول نوجوان هفته­ ای یک ‌بار و طی ۵ جلسه دوساعته اجرا شد. ابزارهای مورد استفاده شامل سیاهه رابطه والد- کودک (جرارد، ۱۹۹۴) و مقیاس فرایندهای خانوادگی (سامانی، ۱۳۸۶) بود. برای تحلیل داده­ ها از تحلیل واریانس چندمتغیری با طرح اندازه­ گیری مکرر استفاده شد

یافته ­ها: یافته‌ها نشان دادند که برنامه آموزشی مذکور تأثیر معناداری  بر یکی از خرده­ مقیاس ­های ارتباط والد- کودک داشته و موجب شده که ایجاد محدودیت افزایش یابد. همچنین نتایج نشان داد برنامه  آموزشی بر خرده­­مقیاس­های انسجام و احترام متقابل، مهارت مقابله، تصمیم­ گیری، و حل مسئله اثر معناداری داشته است در حالی‌که بر خرده ­مقیاس ­های مهارت­ های ارتباطی و باورهای مذهبی اثر معناداری نداشته است.

نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج برنامه آموزشی، می‌توان برنامه آموزش تحول نوجوانی را به‌ عنوان برنامه‌ای مؤثر به خصوص برای بهبود کارکرد خانوادگی پیشنهاد داد.

زمینه و هدف: در هر جامعه‌ای، رابطه مناسب والدین و کودک از عوامل مهم و تعیین‌کننده تحول کودک و سلامت روانی اعضای آن است. این امر در دوره پیش‌دبستانی از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی کارگاه کودک اندیشمند بر شیوه‌های فرزندپروری والدین و مشکلات رفتاری کودکان پیش‌دبستانی بود.

روش: این مطالعه از نوع شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون تک‌گروهی به شمار می‌رود. گروه نمونه را ۴۴ نفر از والدین دانش آموزان پیش‌دبستانی و دبستانی از مدارس غیرانتفاعی شهر تهران تشکیل دادند. والدین در پی فراخوانی به وسیله مسئولان مدرسه در زمینه شرکت در کارگاه آموزشی با عنوان تربیت کودک اندیشمند، اعلام آمادگی نمودند. جلسات کارگاه هفته‌ای یک‌بار در ۹ جلسه ۲ ساعته برگزار شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس شیوه‌های فرزندپروری بامریند و پرسشنامه مشکلات رفتاری کودکان پیش‌دبستانی بود. به منظور تحلیل داده‌های پژوهش ازتحلیل واریانس اندازه ­گیری مکرر و آزمون تی وابسته استفاده شد.

یافته ­ها: نتایج حاصل از داده‌های مقیاس فرزندپروری نشان داد که مداخله حاضر شیوه‌های فرزندپروری مطلوب والدین را افزایش داده است و اندازه اثر این آموزش بر مؤلفه شیوه فرزندپروری مقتدرانه بالاتر از دیگر مؤلفه‌ها است. در ضمن مداخله اثر معناداری بر روی مشکلات رفتاری کودکان نداشت.

نتیجه­ گیری: از دلایل احتمالی عدم اثربخشی آموزش بر مشکلات رفتاری کودکان را می‌توان به کوتاهی مدت‌زمان سپری­شده از آموزش نسبت داد. بدین معنا که انتظار می‌رود بخش اعظمی از نتایج آموزش‌های خانواده‌محور پس از گذشت زمان ایجاد شود تا اعضا بتوانند از فرصت لازم جهت استفاده از آموزش‌ها در محیط خانواده بهره‌مند شوند.

زمینه و هدف: اختلال ریاضی یکی از مهمترین و شایع ­ترین اختلال‌های دوران کودکی است که بسیاری از روان‌شناسان به آن توجه ویژه نموده­ اند. اگرچه بسیاری از دانش‌آموزان در یادگیری ریاضی دچار مشکل هستند، ولی همه آنها به اختلال ریاضی مبتلا نیستند. در سال‌های اخیر روش‌های گوناگونی برای تشخیص و درمان اختلال­ های ریاضی به کارگرفته شده است، که فنون شناختی- رفتاری یکی از آنها به شمار می رود. هدف پژوهش حاضر مطالعه تأثیر درمان شناختی- رفتاری بر درمان اختلال ریاضی است. مطالعه حاضر از نوع تک­ آزمودنی با طرح اندازه‌گیری مکرر بوده است.

روش و یافته­ ها: یافته­ های پژوهشی مبین نقش مؤثر درمان شناختی- رفتاری در درمان اختلال ریاضی است. این روش بر آموزش مهارت­ های شناختی مبتنی است و بیشتر به شکل آموزش خود و خود­گویی برای تسهیل مهارت حل مسئله ارائه می­شود. در این پژوهش تلاش شد که دانش ­آموز محرک­ هایی را که بر پاسخ  او اثر می­ گذارد، بشناسد و آن را به گونه ­ای مناسب تغییر دهد. داده ­های این مطالعه با استفاده از آزمون و مصاحبه عمیق بالینی گردآوری شده است. در این پژوهش یک دانش ­آموز دختر ۱۱ ساله دارای اختلال ریاضی با بهره‌گیری از فنون شناختی ـ  رفتاری مورد درمان قرار گرفته است و داده­ ها با استفاده از روش اندازه­ گیری مکرر تحلیل شده است.

 نتیجه ­گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که درمان شناختی- رفتاری در کاهش نرخ اشتباهات دانش ­آموز طی ۱۰ جلسه اثر داشته است. استلزام­ های نتیجه به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

زمینه و هدف: مدرسه ­هراسی یکی از مشکلات عمده برخی از دانش ­آموزان است. از آنجایی که شکست تحصیلی در میان دانش ­آموزان با اختلال یادگیری شایع تر است، مدرسه­ هراسی در این دانش ­آموزان بیشتر به چشم می­ خورد. بر این اساس هدف این مطالعه اثربخشی آموزش مفهوم عدد به روش تندخوانی­ افرازی و تأثیر آن بر کاهش مدرسه­ هراسی در میان دانش ­آموزان با اختلال ریاضی است.

روش: طرح پژوهش، طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری این مطالعه تمامی دانش ­آموزان دوم ابتدایی با اختلال یادگیری مرکز پرنیان (۸۰ نفر) استان یزد بود که از بین آنها با استفاده از مصاحبه تشخیصی و آزمون ریون ۳۰ نفر به روش تصادفی(روش نمونه ­گیری در مرحله اول هدفمند و در مرحله دوم تصادفی بوده است) انتخاب و به دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) به صورت تصادفی جایدهی شدند. به گروه آزمایش، آموزش مفهوم عدد به روش تندخوانی­ افرازی در ۸ جلسه ۴۵ دقیقه­ ای آموزش داده شد. پرسشنامه تشخیص اختلال های مرتبط با اضطراب کودکان (بریماهر و همکاران ,۱۹۹۹)، مقیاس ریاضی کی­مت و آزمون ریون ابزارهای پژوهش حاضر بودند.

یافته ­ها: نتایج تحلیل کوواریانس یک­ متغیری نشان داد پس از آموزش، در اضطراب مدرسه ­هراسی بین دو گروه تفاوت معناداری وجود داشت (۰۰۰۱/۰P≤).

نتیجه­ گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد آموزش مفهوم عدد به روش تندخوانی ­افرازی می­تواند بر اضطراب مدرسه­ هراسی در دانش­ آموزان با اختلال ریاضی موثر باشد و آن را  کاهش دهد.

زمینه و هدف: نوجوانی یک دوره مهم در تحول انسان است و مطالعات متعددی درباره این دوره انجام شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر برنامه آموزش والدین در زمینه آشنایی با تحول نوجوانی میانی بر شیوه­ های فرزندپروری والدین و ارتباط والد- فرزند بود.

روش: پژوهش حاضر از نوع شبه ­آزمایشی با طرح پیش ­آزمون- پس آزمون تک گروهی است. گروه نمونه به صورت نمونه­ گیری در ­دسترس انتخاب شده و شامل ۵۰ نفر از مادران دانش­ آموزان مدارس غیرانتفاعی شهر تهران بود. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس شیوه ­های فرزندپروری بامریند (۱۹۹۱) و سیاهه رابطه والد- کودک (۱۹۹۴) بودند.

یافته ­ها: یافته­ های حاصل از تحلیل واریانس با طرح اندازه­ گیری مکرر نشان داد که برنامه آموزشی حاضر تأثیر معناداری را بر ارتباط والد-کودک نداشته (p>۰,۰۵)، ولی در مقیاس­ شیوه‌های فرزندپروری بامریند، نیمرخ کلی سبک‌های فرزندپروری بعد از برنامه آموزشی حاضر تغییر معناداری را نشان داد (p<۰,۰۵) و برنامه مذکور منجر به تغییر سبک‌های فرزندپروری شد. با بررسی خرده­ مقیاس‌ها، مشخص شد که خرده­ مقیاس‌ سهل­ گیرانه تفاوت معناداری را نشان داده است، یعنی آموزش والدین در ارتباط با تحول نوجوانی منجر به افزایش میزان استفاده والدین از شیوه فرزندپروری سهل­ گیرانه شده است.

نتیجه ­گیری: برنامه آموزشی حاضر بر ارتباط والد-کودک تأثیر معنادار نداشته و برنامه حاضر دارای اندازه اثر ضعیفی بوده است که نشانگر اثر ضعیف این برنامه بر رابطه والد- فرزند است. نتایج حاصل از نیمرخ سبک­ های فرزندپروری بعد از برنامه آموزشی نشانگر ایجاد تغییرات است، به این معنا که برنامه حاضر منجر به تغییر سبک ­های فرزندپروری در شرکت­ کنندگان شده است. همچنین محدودیت­ ها و پیشنهادهای پژوهشی نیز در ادامه مطرح شده ­اند.

زمینه و هدف: اختلال نافرمانی مقابله ­ای یکی از شایع ­ترین اختلال ­های رفتاری مخرب است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزشهای همدلی و مدیریت خشم بر شناخت اجتماعی و علائم اختلال دانش ­آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابلهای انجام شد.

روش: طرح پژوهش آزمایشی و از نوع پیش ­آزمون _- پس­ آزمون با گروه کنترل بود. نمونه ­ای به حجم ۵۴ نفر از میان دانشآموزان پسر پایههای هفتم و هشتم مبتلا به اختلال نافرمانی مقابلهای شهر ساری در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ به روش تصادفی خوشه­ ای چندمرحله ­ای انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و و یک گروه کنترل) جای دهی شدند. جهت جمع ­آوری داده ­ها از مقیاس درجهبندی اختلال نافرمانی مقابلهای دانش ­آموزان (هومرسن و همکاران، ۲۰۰۶)، مصاحبه بالینی ساختاریافته (فرست و همکاران، ۱۹۹۵)، و داستان‌های اجتماعی (تورکاسپا و برایان، ۱۹۹۴) استفاده شد. برای گروه­ های آزمایشی، آموزش همدلی و آموزش مدیریت خشم در ۸ جلسه ۶۰ دقیقه‌ای برگزار شد در حالی که گروه­ کنترل هیچ­گونه مداخله‌ای را دریافت نکردند.

یافته ­ها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس یک­­ متغیری و چندمتغیری حاکی از اثربخشی روش­ های آموزشی همدلی و مدیریت خشم بر  نمره کل و مؤلفه­ های شناخت اجتماعی بود. تفاضل میانگین تعدیل­ شده گروه­ های آموزش همدلی و مدیریت خشم  نشان داد آموزش همدلی در مقایسه با آموزش مدیریت خشم با اطمینان ۹۵ درصد سهم بیشتری در افزایش شناخت اجتماعی مرحله دوم و پنجم دارد. همچنین نتیجهآزمون تحلیل کوواریانس یک ­متغیری نشان داد دو روش آموزشی همدلی و مدیریت خشم بر  بهبود علائم اختلال اثربخش است. مقایسه تفاضل میانگین ­ها نشان داد بین مقادیر میانگین تعدیل­ شده دو گروه­ در بهبود علائم اختلال تفاوت معناداری وجود ندارد.

نتیجه ­گیری: بکارگیری آموزش ­های همدلی و مدیریت خشم در کنار دوره­ های آموزش تحصیلی برای دانش آموزان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله­ ای می­ تواند از بروز، تشدید و تبدیل علائم اختلال نافرمانی مقابله ­ای به سایر اختلال­ ها پیشگیری کند.

زمینه و هدف: از آنجایی که خودکارآمدپنداری بر بسیاری از جنبه­ های زندگی افراد تأثیر بسزایی دارد، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش خودکارآمدپنداری بر اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان انجام گرفت.

روش: روش پژوهش به شیوه‌ نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه‌‌ آماری شامل تمامی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر رشت در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴ بودند که از بین آنها ۳۰ نفر  به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دوگروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) جایدهی شده­اند. برای گروه آزمایشی، ۸ جلسه برنامه‌ خودکارآمدپنداری آموزش داده شد در حالی که گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ اضطراب امتحان اسپیلبرگر (۱۹۷۰) و فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران (۱۹۹۷) استفاده شد. داده‌ها از طریق آزمون آماری تحلیل کوواریانس تک‌متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که دانش‌آموزان گروه آزمایش نسبت به دانش‌آموزان گروه کنترل در پس‌آزمون به‌طور معناداری، اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی کمتری داشتند (۰۱/۰>P).

نتیجه‌گیری: درمجموع، نتایج به دست آمده در این پژوهش، سودمندی و تأثیر آموزش خودکارآمدپنداری در کاهش اضطراب و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان را تأیید می‌کند.

زمینه و هدف: با توجه به پیشرفت علم و فنّاوری در قرن حاضر و تبلور این نکته که شکوفایی یک کشور از بستر آموزش‌وپرورش برمی‌خیزد، نیاز به گسترش دوره پیش از دبستان، بیش از گذشته خود را نمایان می‌سازد. پژوهش حال حاضر با هدف بررسی نقش آموزش پیش‌دبستانی بر مهارت‌های روانی- حرکتی و سازش‌یافتگی اجتماعی در دانش آموزان ابتدایی انجام ‌شده است.

روش: پژوهش حاضر یک پژوهش پس­رویدادی (علی- مقایسه‌ای) است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان ابتدایی شهرستان خوی در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ که تعداد آن‌ها ۱۹۰۰ نفر بود. برای نمونه‌گیری از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تعداد ۳۲۰ که ۱۶۰ نفر آنها دارای تجربه پیش‌دبستان و ۱۶۰ نفر فاقد تجربه پیش‌دبستانی بودند به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده شامل پرسشنامه رفتار سازشی(لامبرت وهمکاران، ۱۹۷۴) و آزمون رشد حرکتی (لینکلن ازرتسکی، ۱۹۴۵) بود. برای تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج تحلیل آزمون واریانس چندمتغیری نشان داد که آموزش پیش‌دبستانی باعث افزایش مهارت‌های روانی - حرکتی و سازش‌یافتگی در تمامی مؤلفه‌های آن‌ها در دانش آموزان باتجربه آموزش پیش‌دبستانی شده است  (۰/۰۰۱> p).

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش حال حاضر آموزش پیش‌دبستانی می‌تواند به‌عنوان یکی از کارآمدترین روش‌های افزایش مهارت‌های روانی - حرکتی و سازش‌یافتگی اجتماعی در دانش آموزان باشد. تلویحات نتیجه به‌دست‌آمده در مقاله موردبحث قرارگرفته است.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت نارسانویسی در دانش­آموزان و لزوم ارائه مداخلاتی برای بهبود این اختلال به منظور پیشگیری از مشکلات بعدی، هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش توجه بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان با مبتلا به اختلال نارسانویسی بود.

 روش: روش پژوهش حاضر نیمه­ آزمایشی با طرح پیش ­آزمون- پس ­آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش ­آموزان پایه سوم و چهارم مقطع ابتدایی مبتلا به اختلال نارسانویسی شهر اصفهان در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ بودند که ۶۰ نفر از آنها به روش نمونه­ گیری خوشه­ ای تصادفی چندمرحله­ ای انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. برنامه آموزش توجه در پانزده جلسه ۸۰ دقیقه­ای بر روی گروه آزمایشی ارائه شد. برای جمع­آوری داده­ ها از آزمون­ های سنجش توجه (تولوز- پیه­رون، ۱۹۹۴)، اختلال نارسایی توجه (جردن، ۱۹۹۲) و اختلال نارسانویسی (فلاح چای، ۱۳۷۵) استفاده شد. داده­ ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه‌وتحلیل شد.

 یافته‌ها: نتایج تحلیل داده­ ها نشان داد که آموزش توجه به صورت معنی­ داری میانگین نمرات عملکرد تحصیلی گروه آزمایش را نسبت به گروه گواه در مرحله پسر­آزمون افزایش داد   (۰/۰۱ > p). همچنین تفاوت معنا­داری بین میانگین نمرات پسران و دختران در آزمون نارسانویسی مشاهده گردید  (۰/۰۵ > p).

 نتیجه­‌گیری: یافته­ ها از اثربخشی آموزش توجه بر بهبود عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان با اختلال نارسانویسی حمایت می­ کند و تلویحات مهمی در توجه به مداخلات مرتبط با آموزش توجه­ در کاهش مشکلات تحصیلی دانش ­آموزان با اختلال یادگیری دارد.

زمینه و هدف: اضطراب امتحان حالتی از اضطراب عمومی ‌بوده و شامل پاسخ ­های شناختی، جسمانی و رفتاری مرتبط با ترس از شکست است که به هنگام وقوع عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش توجه بر مهار توجه، توجه متمرکز و توجه پراکنده دانش‌آموزان دختر دارای اضطراب امتحان بود.

روش: روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه است. به‌منظور انجام این پژوهش نمونه‌ای متشکل از ۳۰ نفر از دانش‌آموزان دختر با اضطراب امتحان دوره متوسطه اول شهر اصفهان در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند­مرحله‌ای انتخاب و در گروه‌های آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایدهی شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل پرسشنامه اضطراب (ساراسون، ۱۹۸۴) و ابزار اندازه‌گیری توجه متمرکز و پراکنده و پرسشنامه مهار توجه (دیری بری و رید، ۲۰۰۲) بود. قبل از اجرای متغیر مستقل از هر دو گروه پیش‌آزمون گرفته شد. سپس گروه آزمایش مداخله آموزشی را در طی ۸ جلسه آموزشی در طول ۲ ماه دریافت کرد. داده‌های به‌دست‌آمده توسط تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش توجه بر مهار توجه، توجه متمرکز و پراکنده تأثیر معناداری داشته است (p < ۰/۰۰۱). میزان تأثیر آموزش توجه بر مؤلفه‌های مهار توجه، توجه متمرکز و پراکنده به ترتیب ۵۳، ۵۴ و ۴۰ درصد بود.

نتیجه‌گیری: بنابراین با توجه به نتایج پژوهش حاضر می‌توان از آموزش توجه جهت افزایش توجه و تمرکز دانش­آموزان دارای اضطراب امتحان استفاده کرد.