زمینه و هدف: اختلال کاستی توجه و بیش فعالی، یکی از شایع‌ترین اختلال‌های دوران کودکی است که می‌تواند عملکرد و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان را با مشکل روبه‌رو سازد. پژوهش حاضر باهدف مقایسۀ پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان ابتدایی با و بدون اختلال کاستی توجه و بیش فعالی در شهر تهران انجام شد.
روش: طرح پژوهش حاضر، از نوع علی- مقایسه‌ای است. جامعۀ آماری شامل تمامی دانش‌آموزان ابتدایی آموزش و پرورش منطقۀ هفده شهر تهران بود که از این میان نمونه‌ای به حجم 160 دانش‌آموز ابتدایی در پایه‌های پنجم، چهارم و سوم (80 دانش‌آموز با اختلال کاستی توجه و بیش فعالی و 80 دانش‌آموز بدون این اختلال) به شیوۀ نمونه‌گیری خوشهای تصادفی انتخاب شدند. برای تشخیص اختلال مورد نظر در دانش‌آموزان، فهرست بررسی هجده سوالی اختلال کاستی توجه و بیش فعالی (غنی زاده و جعفری، 2010) توسط معلمان تکمیل شد. در این پژوهش، ملاک پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در دو گروه با و بدون اختلال کاستی توجه و بیشفعالی، محاسبۀ میانگین نمرات دروس فارسی، دیکته، ریاضی و علوم در پایه‌های تحصیلی گذشته بود. به منظور تحلیل داده‌ها از آزمون تی مستقل استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان داد که پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مبتلا به این اختلال نسبت به دانش‌آموزان بدون این اختلال کمتر است (01/0 >p). همچنین پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر با اختلال کاستی توجه و بیش فعالی در مقایسه با دانش‌آموزان پسر، بالاتر است (05/0 >p).
نتیجه‌گیری: به منظور پیشگیری از افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی مبتلا به اختلال کاستی توجه و بیش فعالی، شناسایی به موقع این گونه دانش‌آموزان و اجرای راهبردهای درمانی مناسب برای آنها توصیه می‌شود.
