1- واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران 2- گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده: (25 مشاهده)
زمینه و هدف:همه‌گیری ویروس کرونا به تغییراتی در سراسر جهان و بهخصوص در نظام تعلیم و تربیت منجر شد که این تغییرات در دوران پساکرونا، کشاکش‌ها و فرصت‌های متنوعی را برای نظام تعلیم و تربیت ایجاد کرد. بنابراین این پژوهش با هدف پیامدهای روانشناختی و تحصیلی ایام کرونا بر روی دانشآموزانو راهکارهای آن انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته (کمّی_ کیفی) بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشآموزان، معلمان، و والدین پایه ششم دبستانهای استان اردبیل در سال تحصیلی1403-1402 بودند که در دو مرحله نمونهگیری انجام شد؛ در مرحله یکم 45 نفر از جامعه آماری مذکور (هر گروه 15 نفر) به صورت هدفمند انتخاب و دادههای کیفی با روش مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته جمعآوری شد. در مرحله دوم 90 دانش‌آموز از سه منطقه (نمین، خلخال، و پارس‌آباد) با روش نمونهگیری خوشهای به عنوان نمونه کمّی انتخاب شدند و برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه جمعیت‌شناختی و آزمون تشخیص مشکلات رفتاری کودکان ایرانی (معتمدین و همکاران، 1400) استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از مصاحبه به روش تحلیل مضمون و با نرم‌افزار MAXQDA- 20 و دادههای کمّی با استفاده از تحلیل واریانس دوعاملی و آزمون خی‌دو با نرم افزار SPSS-23 انجام شد. یافتهها:در بخش کیفی نتایج نشان داد شش مضمون اصلی تحت عناوین آموزش و درمان، محیط اجتماعی و خانوادگی سالم، استفاده از آموزش الکترونیکی، پیشگیری از ویروس کرونا، توانمندسازی والدین و معلمان، و بالابردن کیفیت آموزشی به عنوان راهکارهای مؤثر در جهت کاهش پیامدهای روانشناختی و تحصیلی ایام کرونا است و در بخش کمّی، یافتهها نشان داد که شدّت مشکلات رفتاری دانشآموزان بعد از همه‌گیری ویروس کرونا افزایش یافته است. همچنین بین جنسیت و ابتلا به ویروس کرونا در مشکلات هیجانی_ رفتاری دانشآموزان تعامل وجود ندارد (485/2 χ²= ، 289/0=p) و بین وضعیت تحصیلی (301/6 χ²= ، 178/0=p) و روانشناختی (038/2 χ²= ، 729/0=p) دانشآموزان بعد از ایام کرونا در تعامل با جنسیت تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج تحلیل واریانس دوعاملی نشان داد اثرات متقابل جنسیت و ابتلا به ویروس کرونا بر مشکلات هیجانی- رفتاری دانشآموزان پس از ایام کرونا معنادار نبود (688/0= (54, 1)F، 411/0= p، 013/0= η2). نتیجه‌گیری:نتایج به‌دست آمده، ضرورت طراحی و اجرای مداخلات آموزشی و توانمندسازی معلمان را متناسب با نیازهای دانشآموزان در دوران پساکرونا نشان می‌دهد. همچنین نتایج این مطالعه می‌تواند به عنوان یک چارچوب نظری و عملی، راهنمای متخصصان تعلیم و تربیت، مشاوران، و درمانگران در ارائه خدمات بهینه به دانشآموزان قرار گیرد.
Shokri A, Narimani M. Psychological and academic consequences of the coronavirus pandemic on students and providing solutions (mixed method). J Child Ment Health 2025; 12 (3) : 5 URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-1488-fa.html
شکری افسانه، نریمانی محمد. پیامدهای روانشناختی و تحصیلی ایام کرونا بر روی دانش آموزان و راهکارهای آن (روش آمیخته). فصلنامه سلامت روان کودک. 1404; 12 (3) :59-78
