1- دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران 2- گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران 3- گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده: (3590 مشاهده)
زمینه و هدف:کنش های اجرایی اهمیت بسیار زیادی برای دستیابی به موفقیتهای تحصیلی و اجتماعی در دوره کودکی دارد. این اصطلاح، مجموعه ای از تواناییهای شناختی مانند برنامهریزی، مهار توجه، حافظه فعال، بازداری، و انعطافپذیری شناختی را شامل میشود. امروزه، مدلهای نظری بر نقش محدودیت بینایی در تحول و ارزیابی کنش های اجرایی تاکید میکنند؛ بنابراین هدف از انجام این پژوهش، مطالعه مروری نظاممند تحول و آسیب شناسی کنش های اجرایی در کودکان با آسیب بینایی بود. روش:پژوهش حاضر با استفاده از روش مرور نظاممند انجام شد؛ بدین صورت که یافتههای پژوهشی از سالهای میلادی 1995 تا 2019 در پایگاههای اطلاعاتی PupMed، Springer، Scopus، ProQuest، Science direct، Google Scholar با جستجوی کلیدواژههای کنش های اجرایی، نابینایی، نابینایی مادرزادی، آسیب بینایی، توانمندیهای شناختی، حافظه، حافظه فعال، حافظه شنیداری، بازداری، توجه، و حافظه کوتاهمدت مورد جستجو قرار گرفت که در نهایت بر اساس معیارهای ورود از بین 49 مقاله سرچ شده، با استفاده از چکلیست پریزما، 21 مقاله وارد پژوهش شده و نتایج به دست آمده طبقهبندی، خلاصه، و گزارش شد. یافتهها:ارزیابی حاصل از مقالات مورد بررسی نشان داد که با وجود تأثیر اجتناب ناپذیر حس بینایی در تحول کنش های اجرایی، عواملی مانند سن آغاز نابینایی، جبران حسی، توجه فضایی- شنیداری و پردازش شنیداری، مهارتهای جهتیابی و تحرک، انعطافپذیری قشر مخ، تغییرات ساختاری مغز، و سطح عملکرد هوشی، نقش بسیار مهمی در تحول بهنجار کنش های اجرایی کودکان با آسیب بینایی دارد. نتیجهگیری:بررسی یافتههای به دست آمده نشان داد که تحول کنش های اجرایی در کودکان با آسیب بینایی همان پیچیدگیهای تحول این کنش ها را در کودکان بینا دارد و آن را می توان توسط یک عامل تبیین کرد. با این وجود، تجربیات و ویژگیهای فردی و محیطی سهم بیشتری در تحول کنش های اجرایی کودکان با آسیب بینایی دارند؛ بنابراین توجه به این عوامل میتواند به شناخت بهتر کنش های اجرایی در این کودکان کمک کرده و به طراحی روی آوردهای جدید آموزشی، توانبخشی، و مداخله منجر شود.
Choobdary A, Alizadeh H, Sharifi Daramadi P, Asgari M. Development and Pathology of Executive Functions in Children with Visual Impairment: A Systematic Review Study. J Child Ment Health 2020; 7 (1) :411-430 URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-936-fa.html
چوبداری عسگر، علیزاده حمید، شریفی درآمدی پرویز، عسگری محمد. تحول و آسیب شناسی کنش های اجرایی در کودکان با آسیب بینایی: مطالعه مروری نظام مند. فصلنامه سلامت روان کودک. 1399; 7 (1) :411-430