1- واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران 2- گروه روانشناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران 3- گروه روان شناسی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (3316 مشاهده)
زمینه و هدف:اختلال نارسایی توجه و فزون کنشی یکی از رایجترین اختلالات دوران کودکی و نوجوانی است که کودکان مبتلا به آن، معمولاً در مهار رفتارهای خود، مشکلات زیادی دارند و خانواده های آنان نیز در مدیریت رفتار این کودکان، با تردیدها و تعارض های زیادی مواجه می شوند. هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه مدیریت رفتاری خانواده‌محور و ارزیابی اثربخشی آن بر کاهش نشانه های اختلال نارسایی توجه و فزونکنشی کودکان دبستانی، است. روش:این مطالعه یک پژوهش کاربردی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و جلسه پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی والدین دارای کودک دبستانی با اختلال نارسایی توجه و فزونکنشی شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل می داد. با استفاده از نمونه گیری در دسترس تعداد 64 نفر از این والدین، انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. گروه آزمایش یک دوره آموزش 90 دقیقه ای برنامه مدیریت رفتاری خانواده محور را در طی 10 جلسه دریافت کرد، ولی گروه گواه بدون آموزش در نوبت انتظار قرار گرفت. ابزار غربالگری و جمع آوری داده ها، مقیاس کانرز 1999 (فرم معلم و والدین) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل آماری تحلیل واریانس با تکرار سنجش (درون بین آزمودنی) استفاده شد. یافته ها:یافته های حاصل از روش تحلیل واریانس با تکرار سنجش نشان داد که به طورکلی برنامه مدیریت رفتاری خانواده‌محور بر کاهش میزن نشانه های نارسایی توجه/ فزون کنشی، تأثیر معناداری داشته است. همچنین یافته های این مطالعه نشان داد که تفاوتبینگروهیدر مرحله پس‌آزمون (55/13) و پیگیری (46/75)، معنادار بوده است (0/05P=<). در نتیجه می توان گفت برنامه مذکور بر کاهش میزان اختلال نارسایی توجه و فزونکنشی اثربخشی معناداری داشته و این نتایج در دوره پیگیری دوماهه نیز پایدار بوده است. نتیجه گیری:بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه می توان نتیجه گرفت که برنامه مدیریت رفتاری خانواده محور باعث می شود که والدین ارتباط بهتری را با کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی خود برقرار کنند و در نتیجه درک عمیق‌تری بین والدین و کودک شکل می‌گیرد که در نهایت باعث بهبود وضعیت رفتاری کودک میشود.
Torabi A, Afrooz G, Hsani F, Golshani F. Designing a Family- Centered Behavioral Management Program (FBMP) and Assessing its Effectiveness in Reducing Symptoms of Attention Deficit and Hyperactivity Disorder. J Child Ment Health 2020; 7 (1) :351-370 URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-900-fa.html
ترابی علی اکبر، افروز غلامعلی، حسنی فریبا، گلشنی فاطمه. طراحی برنامه مدیریت رفتاری خانواده‌محور و اثربخشی آن بر میزان اختلال نارسایی توجه و فزونکنشی. فصلنامه سلامت روان کودک. 1399; 7 (1) :351-370
