1- واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران 2- گروه روان شناسی عمومی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران 3- گروه روان شناسی عمومی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران 4- گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (1270 مشاهده)
زمینه و هدف:اختلال طیف اوتیسم، اختلالی عصب روان شناختی است که به صورت ثانویه به مشکلات در عملکردهای شخصی، اجتماعی، و تحصیلی منجر می شود. از این جهت پژوهش حاضر با هدف تدوین و اثربخشی برنامه مداخله ای مبتنی بر آموزش ارتباط کارکردی در مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کودکان با اختلال طیف اوتیسم انجام شد. روش:این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری تمامی کودکان با اختلال طیف اوتیسم سطح یک 4 تا 8 سال شهر تهران در سال ۱۳۹8 و والدین آنان بود. از جامعه آماری مورد نظر تعداد 30 کودک مبتلا به اوتیسم سطح یک با استفاده از معیارهای مختلف از کلینیک پدیده به‌صورت هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش برنامه مداخله‌ای را در قالب پانزدهجلسه دریافت کرد و گروه گواه برنامه‌های معمول مرکز توانبخشی را دریافت کردند. ابزار گردآوری داده ها شامل مقیاس رتبه بندی اوتیسم گیلیام (جیمز و گیلیام، 2003)، پرسشنامه غربالگری اوتیسم با سطح یک و آسپرگر (اهلر و گیلبرگ، 1993)، و فهرست ارزشیابی اوتیسم (ریملند و ادلسون، 1999) بودند. در نهایت داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون t همبسته با آلفای تعدیل‌یافته توسطنرمافزارSPSS26 تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد برنامه مداخله ای مبتنی بر آموزش ارتباط کارکردی در مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کودکان با اختلال طیف اوتیسم اثربخشی معناداری داشت (0/01P<). اندازه اثر برای مؤلفه های مهارتهای اجتماعی(0/87) و مهارتهای ارتباطی (0/92) بود. همچنین نتایج ازمون t همبسته نشان داد تأثیر برنامه آموزش ارتباط کارکردی در مرحله پیگیری نیز در مؤلفه های مهارتهای اجتماعی و ارتباطی اثربخش و پایدار بوده است. نتیجه گیری:با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مهارتهای اجتماعی و ارتباطی در کودکان اوتیسم را می‌توان با آموزش، ارتقا داده و همچنین از برنامه درمانی مبتنی بر آموزش ارتباط کارکردی می‌توان به‌عنوان یک مداخله اثرگذار در بهبود مهارت های اجتماعی و ارتباطی در کودکان با اختلال طیف اوتیسم استفاده کرد.
Karampour M, Hashemi Razini H, Gholamali Lavasani M, Vakili S. The Effectiveness of an Intervention Program Based on Functional Communication Training on the Social and Communication Skills of Children with Autism Spectrum Disorder. J Child Ment Health 2022; 9 (2) : 6 URL: http://childmentalhealth.ir/article-1-1178-fa.html
کرم پور مینو، هاشمی رزینی هادی، غلامعلی لواسانی مسعود، وکیلی سمیرا. اثربخشی برنامه مداخله ای مبتنی بر آموزش ارتباط کارکردی بر مهارتهای اجتماعی و ارتباطی کودکان با اختلال طیف اوتیسم. فصلنامه سلامت روان کودک. 1401; 9 (2) :78-91
